Czym jest rzeżączka?
Rzeżączka jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych i zarazem najczęściej odnotowywanych chorób wenerycznych. Zwana też nasieniotokiem, wiewiórem czy też tryprem, jest infekcją o podłożu bakteryjnym, za którą odpowiada dwoinka rzeżączki. Bakteria zaliczana do grona organizmów Gram-ujemnych bytuje przede wszystkim w obszarach charakteryzujących się zwiększoną wilgotnością, czego dobrym przykładem są nie tylko drogi moczowo-płciowe, ale też jama ustna, przewody i zatoki nosowe czy odbyt. Podstawowym miejscem rozwoju rzeżączki u kobiet jest szyjka macicy. Obecność w tym miejscu bakterii dwoinki zazwyczaj prowadzi do dalszej infekcji, czego konsekwencją jest zakażenie kolejnych elementów żeńskiego układu moczowo-płciowego: jajowodów, jajników i macicy.
Rzeżączka jest często bagatelizowanym problemem, co wynika z faktu, iż choroba przez długi czas może pozostać niewykryta. Następstwem długotrwale nieleczonego nasieniotoku może być niepłodność. Rzeżączka może być również szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży. W przypadku infekcji tego typu istnieje spore prawdopodobieństwo zakażenia dziecka w trakcie porodu. To natomiast może skutkować zakażeniem tkanek oka, czego konsekwencją zwykle jest uszkodzenie narządu wzroku i utrata jego funkcji. Warto też dodać, że wielokrotnie odnotowuje się przypadki ciąż pozamacicznych, które pękając, mogą powodować nie tylko znaczną utratę krwi lecz nawet zgon ciężarnej.
Rzeżączka – przyczyny i objawy choroby
Jak zostało wcześniej wspomniane, rzeżączka jest chorobą bakteryjną, której główną przyczyną jest zakażenie dwoinką rzeżączki. Mechanizm zakażenia zwykle odbywa się na drodze kontaktu z osobami zarażonymi, najczęściej poprzez kontakt seksualny. Niemniej jednak to nie jedyny sposób, by zachorować. Nasieniotok może rozwinąć się poprzez wspólne używanie niektórych przedmiotów jak chociażby gąbki, ręczników czy pościeli. W świetle najnowszych badań okazuje się, iż rzeżączka może być także przenoszona na drodze kontaktu z niektórymi elementami otoczenia. Za idealnym przykład mogą posłużyć niektóre narzędzia sanitarne jak deska klozetowa, umywalka czy wanna.
Rozwój rzeżączki u kobiet różni się od przypadków stwierdzanych u mężczyzn. W przypadku żeńskiego nasieniotoku choroba przez długi czas może pozostać niewykryta i nie dawać o sobie znać. Objawy w początkowym okresie są niezwykle słabo zaznaczone i najczęściej kojarzone są z innymi chorobami. Co do samych symptomów, poniżej prezentujemy listę najczęściej występujących oznak wskazujących na zarażenie rzeżączką.
Są to:
– gorączka;
– nasilone wymioty;
– świąd okolicy odbytu;
– bolesne epizody w obrębie dolnej części brzucha;
– ból o charakterze pieczenia w trakcie oddawania moczu;
– pojawienie się krwistych bądź żółtych upławów;
– silne dolegliwości bólowe i znaczny dyskomfort w trakcie kontaktu seksualnego.
W poważniejszych i bardziej zaawansowanych postaciach rzeżączki stwierdza się powikłania w postaci zapalenia przydatków, zapalenia opon mózgowych, zmian w obrębie układu krążenia czy połączeń stawowych. Rozległość i stopień ewentualnych następstw są zwykle uzależnione od tego, jak szybko rzeżączka została wykryta, a także jak wyglądało jej dotychczasowe leczenie.
Diagnostyka, profilaktyka oraz leczenie
Choć wydawać by się mogło, że wymaz z pochwy jest najlepszą procedurą diagnostyczną do wykrycia rzeżączki, metoda ta zdaje egzamin jedynie w przypadku mężczyzn. Z kolei u kobiet sprawa wygląda całkowicie inaczej. W celu stwierdzenia obecności bakterii dwoinki w organizmie kobiety należy wykorzystać hodowlę bakteryjną. W tym celu pobrana z pochwy wydzielina zostaje umieszczona na płytce ze specjalną pożywką. Tak przygotowany materiał zostaje poddany inkubacji na 48 godzin, do momentu powstania kolonii bakteryjnych, które są widoczne gołym okiem. Innym, rzadziej przeprowadzanym badaniem jest określenie obecności genów bakteryjnych w pobieranej próbce wydzieliny.
Leczenie rzeżączki opiera się przede wszystkim na środkach farmakologicznych. Ze względu na bakteryjne podłoże nasieniotoku lekarze wykorzystują przede wszystkim antybiotyki, które w głównej mierze bazują na związkach fluorochinolowych. Choć prace nad szczepionką wciąż trwają, jak dotąd nie udało wynaleźć się skutecznej ochrony przed rzeżączką. Niemniej jednak największą rolę odgrywa profilaktyka zakażeń. W tym celu poleca się stosowanie ochrony w postaci prezerwatyw. Pozwala to dodatkowo zapobiec przed zachorowaniem na inne, często współwystępujące choroby jak chociażby HPV.
